Bật mí công thức 4M đầu tư chứng khoán không bao giờ sợ lỗ
Dù biết cơ hội đầu tư chứng khoán với người trẻ hiện nay vô cùng rộng mở. Thế nhưng nhảy vào thị trường đầu tư chứng khoán với sự mơ hồ về kiến thức sẽ khiến cho người trẻ gặp phải những thất bại không đáng có.
Vậy nên RedBag đã có cuộc trò chuyện với anh Nguyễn Thanh Minh - Private Wealth Management tại MBBank - Chuyên viên nghiên cứu chiến lược thị trường tại Chứng khoán MB. Người sẽ chia sẻ với chúng ta về đầu tư chứng khoán là gì? Những kiến thức và kỹ năng cần thiết trước khi đầu tư chứng khoán và công thức 4M giúp bạn đầu tư thành công.
1. Trong những năm gần đây, ngày càng có nhiều người trẻ quan tâm hơn đến đầu tư tài chính, đặc biệt là chứng khoán. Theo anh, xu hướng này bắt nguồn từ những lý do gì?
Anh nghĩ tất cả chúng ta đều có một mục tiêu chung là tự do tài chính. Mỗi người đều có những đam mê và hoài bão riêng cho mình. Tuy nhiên, chỉ vì cơm áo gạo tiền và đồng lương ít ỏi mà hầu hết chúng ta đều dành rất nhiều thời gian cho công việc và công ty.
Chính vì thế mà người trẻ hiện nay đều có mong muốn tìm kiếm thêm nguồn thu nhập thụ động để gia tăng tài chính, đảm bảo cuộc sống ấm no đủ đầy và hơn hết là tự do đến với những sở thích, đam mê riêng của mình.
Đó cũng là lý do mà trong thời gian gần đây, các trang mạng xã hội, tin tức và thậm chí là báo đài đều cung cấp các nội dung về đầu tư tài chính với phong cách mới mẻ nhằm thu hút nhiều người tham gia.
Điều đó nằm trong định hướng phát triển chứng khoán đó là đến năm 2025 có 5% dân số có tài khoản chứng khoán và đầu tư. Hiện bây giờ chỉ có khoảng 3% dân số Việt Nam có tài khoản chứng khoán thôi và không phải ai trong số 3% đó đều đang đầu tư. Đôi khi họ chỉ mở để biết thôi chứ cũng chưa thật sự đưa tiền vào.
2. Đầu tư chứng khoán là gì?
Trước kia, nhiều người thường nghĩ chứng khoán chỉ là cổ phiếu. Vì trong chứng khoán đây dường như là một kênh đầu tư hấp dẫn nhất. Tuy nhiên điều này không hoàn toàn đúng.
Chứng khoán là giấy chứng nhận về tài sản tài chính. Mỗi tờ giấy ấy đại diện cho một loại tài sản có giá trị như cổ phiếu, trái phiếu, chứng quyền, chứng khoán phái sinh,... Trong đó, hai loại chứng khoán cơ bản nhất chính là cổ phiếu và trái phiếu.
3. Có nên đầu tư chứng khoán hay không? Ưu và nhược điểm so với các hình thức đầu tư khác?
Đầu tiên, chúng ta cần phải hiểu bản chất đầu tư là gì?
Ví dụ, anh đang kinh doanh một mặt hàng nào đó đang rất lãi trên thị trường và anh muốn mở rộng thêm nhiều chi nhánh khác. Lúc này anh phải kêu gọi góp vốn. Góp vốn có rất nhiều cách như:
- Một là vay nợ ngân hàng hoặc vay nợ bằng trái phiếu.
- Hai là góp vốn chung, nghĩa là vốn cùng sở hữu với nhau, gọi là cổ phiếu.
Những sản phẩm như trái phiếu và cổ phiếu khá linh động. Sau này tài sản của mọi người sẽ chủ yếu đến từ cổ phiếu và trái phiếu.
Bởi vì hai loại này có một đặc điểm nổi bật đó chính là thị trường giao dịch thứ cấp. Trên thị trường giao dịch thứ cấp chúng ta rất dễ dàng mua đi bán lại. Hơn nữa, nó còn có tính thanh khoản cao khi có thể quy đổi cổ phiếu thành tiền rất nhanh chóng mà không mất đi nhiều giá trị. Đặc biệt, nó còn minh bạch về thông tin giúp các nhà đầu tư có thể theo dõi được.
Còn các kênh đầu tư khác như vàng, ngoại tệ, bất động sản, hay gửi tiết kiệm ngân hàng,... tại sao lại không hấp dẫn bằng cổ phiếu? Bởi vì theo thống kê trong 20 năm lịch sử thị trường chứng khoán thế giới thì kênh cổ phiếu luôn là kênh đầu tư có lãi suất cao nhất. Sau đó là bất động sản rồi tới các kênh khác như trái phiếu, vàng, và ngoại tệ. Thấp nhất là gửi tiết kiệm.
Mặc dù đây đều là những kênh đầu tư tốt nhưng bên cạnh đó vẫn có những hạn chế riêng. Ví dụ như bất động sản yêu cầu số tiền đầu tư ban đầu của bạn phải rất lớn khi mỗi mảnh đất, căn biệt thự đều có giá trị lên đến hàng chục, hàng trăm tỉ đồng. Ngược lại, bạn có thể đầu tư chứng khoán với số vốn nhỏ.
Do đó, người trẻ hiện nay nếu chỉ có trong tay khoảng vài chục triệu đồng thì nên lựa chọn những kênh đầu tư có tính thanh khoản cao và đơn vị bán nhỏ nhưng hiệu quả.
Đấy là ưu và nhược điểm của kênh đầu tư chứng khoán mà mọi người có thể cân nhắc.
Ngoài ra, còn có thêm kênh nữa đang rất “hot” hiện nay đó là Crypto. Vì nó cũng là xu hướng mới nên theo anh chúng ta phải tỉnh táo khi đầu tư bởi quan trọng nhất trong đầu tư chính là giá trị. Phần này anh sẽ nói cụ thể hơn ở phần sau.
4. Đầu tư cũng như bất kỳ công việc nào khác cần có sự chuẩn bị. Theo anh, người trẻ cần chuẩn bị gì về mặt tài chính, kiến thức và tâm lý trước khi đầu tư chứng khoán?
Xác định rõ ràng mục tiêu tài chính
Tại sao đầu tư chứng khoán trong 2 năm gần đây trở nên “hot” đó là vì nó xuất phát từ chính nhu cầu của đại đa số người trẻ mong muốn có thêm thu nhập và tự do tài chính. Do đó, anh nghĩ đầu tiên chúng ta cần phải xác định rõ ràng mục tiêu cuộc đời mình, nhất là mục tiêu tài chính. Liệu có nên có nên đầu tư chứng khoán thời điểm này hay không?
Xem xét điều kiện tài chính hiện tại
Tiếp theo, mọi người nên xem xét lại điều kiện tài chính của mình. Ví dụ mọi người đầu tư cho mục tiêu tự do tài chính thì cần xem xét các yếu tố sau:
- Bạn đang có bao nhiêu tiền?
- Số tiền mỗi tháng bạn có thể dành để tiết kiệm và đầu tư là bao nhiêu?
- Bạn cần bao nhiêu tiền để tự do tài chính?
- Bạn cần bao nhiêu thời gian để đạt được mục tiêu?
Lựa chọn kênh đầu tư phù hợp với lãi suất mong muốn
Từ đó, chúng ta sẽ xác định lãi suất trung bình mỗi năm mà mình cần là bao nhiêu để lựa chọn kênh đầu tư phù hợp. Lãi suất của các kênh đầu tư hiện nay như sau:
- Gửi tiết kiệm là 5-6%/năm.
- Vàng 7-8%/năm.
- Bất động sản 11%/năm.
- Đầu tư chứng khoán với cổ phiếu tầm 15%/năm (theo thống kê về mặt thực tế của 20 năm thị trường chứng khoán Việt Nam).
Ví dụ, nếu bạn cần lãi suất 15%/năm trong dài hạn từ 10-15 năm thì có thể chọn cổ phiếu. Nếu chỉ cần 10%/năm thì bạn nên lựa chọn kênh hỗn hợp, chẳng hạn như đầu tư một chút vào cổ phiếu hay trái phiếu. Còn nếu cần thấp hơn thì có thể gửi tiết kiệm ngân hàng cho an toàn. Đấy là những bước đi chắc chắn và an toàn để giúp mình tránh được những kỳ vọng phi lý.
Bởi có một sự thật là trong 2 năm vừa rồi, có những trường hợp cổ phiếu tăng đến 50%/năm. Đối với các bạn trẻ chưa có nhiều kiến thức và kinh nghiệm sẽ cho rằng thị trường cổ phiếu là nơi kiếm tiền rất dễ trong ngắn hạn và cố vay thêm tiền để đầu tư. Anh nghĩ điều này rất nguy hiểm!
Anh đã ở trong thị trường này đủ lâu để biết rằng có những người đã mất rất nhiều tiền, mất cả gia sản chỉ vì những sai lầm đó. Có những người bây giờ là chuyên gia đầu ngành cũng từng có thời gian vỡ nợ vì chứng khoán. Bởi ngay tại thời điểm đó họ cũng là những người trẻ chưa có nhiều kinh nghiệm.
Anh cũng muốn khuyên các bạn trẻ không nên vay nợ để đi đầu tư. Đến khi nào có kinh nghiệm, ít nhất là 3-5 năm thì mới nên nghĩ đến việc vay nợ để đi đầu tư. Nếu bạn đầu tư bằng số tiền thật mình đang có thì càng tốt vì nó sẽ giảm rủi ro hơn cho bạn.
Cuối cùng, mới phân tích nên lựa chọn loại cổ phiếu hay trái phiếu nào tốt.
5. Theo anh, có những nguồn tài liệu uy tín nào để các bạn trẻ có thể tìm hiểu về đầu tư chứng khoán?
Trong ngày hôm qua khi tham gia một khóa học về Marketing anh đã đúc rút ra một bài học khá hay cho mình đó là: “Để nhanh chóng thành công mà không cần phải loay hoay tìm kiếm bất kỳ điều gì. Hãy tập mô phỏng lại hành động của những người thành công.”
Chúng ta thích ai thì hãy mô phỏng lại đúng những việc họ làm thì sẽ có thể đạt được những điều tương tự như họ. Ví dụ mọi người cảm thấy thích chứng khoán, hãy tìm hiểu những người nổi tiếng nhất và thành công nhất trong lĩnh vực này để xem họ đọc sách gì, làm gì hằng ngày và tư duy như thế nào về đầu tư.
Anh luôn nói với mọi người là cần chuẩn bị tư duy của mình trước. Hãy trả lời câu hỏi tại sao tôi nên đầu tư trước rồi mới đến cách đầu tư như thế nào.
Trên thị trường thế giới có rất nhiều huyền thoại về đầu tư chứng khoán như Warren Buffett, John Berger, Peter Lynch, Philip Fisher,... Đặc biệt, sau tất cả những gì anh học được và phải đánh đổi cả tiền bạc, mồ hôi và nước mắt thì anh khuyên mọi người nên học về trường phái đầu tư giá trị.
Bởi vì đầu tư phải ra tiền và tiền ở chỗ nào có giá trị thì đổ về chỗ đấy. Giống như nước chảy chỗ trũng. Đây là trường phái đầu tư vô cùng nổi tiếng trong chứng khoán và những người theo trường phái này đều là những người thành công nhất hiện nay. Trong đó nổi tiếng nhất có thể kể đến là Warren Buffett - Top 10 tỷ phú đi lên hoàn toàn từ mảng đầu tư tài chính chứ không vận hành bất kỳ một daonh nghiệp nào. Và Warren Buffett đọc sách gì thì chúng ta có thể Google Search.
Nếu các bạn hỏi đầu tư chứng khoán nên đọc sách gì thì có thể tham khảo: Nhà đầu tư thông minh, Cổ phiếu thường - Lợi nhuận phi thường, Phân tích chứng khoán,...
Đấy là ở thế giới còn ở Việt Nam cũng có rất nhiều các kênh Youtube và khóa đào tạo miễn phí từ các công ty chứng khoán. Nếu muốn tìm hiểu chuyên sâu thì mọi người có thể tìm kiếm: Báo cáo phân tích của các trung tâm nghiên cứu. Nếu muốn tìm hiểu cơ bản, mọi người có thể tìm kiếm kênh Youtube của anh Thái Phạm nói về các vấn đề đầu tư và kinh tế theo một cách bình dân, dễ hiểu.
Ngoài ra, còn có một kênh nữa dành cho các bạn GenZ không biết đầu tư chứng khoán bắt đầu từ đâu có thể học hỏi đó là Thành Công TC.
Tiếp đến là một kênh chuyên về phân tích cổ phiếu và có tính ứng dụng cao đó là AZFin Chứng khoán. Founder của công ty này là chuyên gia có nhiều năm kinh nghiệm ở công ty chứng khoán VNDirect. Đội nhóm của anh ấy cũng là những người có chuyên môn phân tích cổ phiếu rất giỏi.
Nếu mọi người muốn học về phân tích cổ phiếu và đầu tư giá trị ở Việt Nam thì nên theo dõi các kênh này. Đó là những kênh tiêu biểu trên thị trường.
Bên cạnh việc theo dõi những nội dung miễn phí, các bạn trẻ cũng nên theo học những khóa trả phí nếu có điều kiện. Vì thật ra những khóa trả phí sẽ mang tính chất chuyên môn và cung cấp kiến thức sâu rộng hơn. Đồng thời, đây cũng là một sự ủng hộ đối với những người đang cung cấp những nội dung có giá trị cho chúng ta.
6. Chỉ nói về kiến thức đầu tư không thôi thì quả thật chúng ta không thể nói hết trong một lần. Theo anh, người mới tập tành đầu tư chứng khoán nên tập trung vào những kiến thức nào nhất? Vì sao?
Hoạch định tài chính cá nhân
Lâu nay khi đầu tư chứng khoán hay sử dụng bất kỳ sản phẩm tài chính nào trên thị trường chúng ta đều lựa chọn một cách tùy hứng. Thấy người này người kia nói kênh này kiếm được nhiều tiền lắm thì nhảy vào hoặc đến lúc bị bệnh mới mua bảo hiểm. Tức là bạn chỉ dựa trên nhu cầu bất chợt của mình mà không có kế hoạch tài chính rõ ràng. Chỉ khi rơi vào tình huống bất ngờ thì mới nghĩ đến cách giải quyết.
Ngày xưa anh cũng từng rất ghét việc lên kế hoạch vì nghĩ nó không cần thiết. Thậm chí anh còn nghĩ mình có đủ sự nhanh nhạy để đối phó với bất kỳ tình huống nào. Tuy nhiên, khi bước vào thị trường đầu tư chứng khoán với suy nghĩ non nớt ấy, chính anh đã liên tiếp có những chuỗi hành động sai lầm.
Đặc biệt với những thị trường có liên quan tới giao dịch như cổ phiếu, Bitcoin, Crypto,... có chu kỳ nhất định. Khi chu kỳ tăng thì không sao nhưng khi chu kỳ suy giảm thì mọi người sẽ không còn thời gian để nghĩ nữa. Nếu không có sự chuẩn bị trước chúng ta sẽ đưa ra những quyết định đầu tư sai lầm. Chính những hành động đó sẽ khiến chúng ta tự tay đốt hết tiền và tài sản của mình.
Công thức 4M và cách phân tích cơ bản
4M là từ viết tắt của 4 tiêu chí lựa chọn cổ phiếu theo quan điểm của Phil Town. Anh thường áp dụng công thức 4M để phân tích các tính chất cơ bản của một cổ phiếu doanh nghiệp như sau:
Meaning - Đầu tư vào doanh nghiệp mà bạn có hiểu biết
Đầu tiên, chúng ta phải hiểu doanh nghiệp đó đang kinh doanh gì? Chi phí ra sao? Họ làm sao để có lãi? Khi nào thì không có lãi? Liệu ngành nghề đó có khả năng tăng trưởng trong tương lai hay không? Rồi từ đó chọn ra khoản đầu tư phù hợp.
Management - Đầu tư vào doanh nghiệp có ban lãnh đạo tốt
Thứ hai, bạn cũng cần suy xét đến ban lãnh đạo của doanh nghiệp đó như thế nào? Có nhiều ban lãnh đạo đã lợi dụng nhà đầu tư để lừa chính nhà đầu tư lấy tiền và để họ ôm về một đống giấy lộn không thể nào bán được.
Nếu thấy cổ phiếu của doanh nghiệp đó tăng vùn vụt mà không làm ăn gì thì chúng ta nên suy xét lại. Đừng vội tham mà ôm về nếu không sau này có thể bạn sẽ mất trắng.
Moat - Đầu tư vào những doanh nghiệp có lợi thế cạnh tranh lớn
Nếu bạn nào học về kinh tế thì sẽ hiểu rất rõ thế nào là lợi thế cạnh tranh và mô hình Michael Porter. Chúng ta sẽ áp dụng mô hình đó để phân tích công ty mà chúng ta lựa chọn đầu tư có lợi thế cạnh tranh hay không?
Khi một công ty có lợi thế cạnh tranh càng lớn thì doanh thu và lợi nhuận sẽ càng tăng. Ở đó sẽ có giá trị cho bạn đầu tư. Ví dụ như Vinamilk, Hòa Phát, Viettel, VinGroup,...
MOS - Chú ý đến biên độ an toàn
Sau khi phân tích 3 chữ M trên và lựa chọn được doanh nghiệp tốt để đầu tư rồi. Thế nhưng chưa chắc khoản đầu tư đó sẽ mang lại cho mọi người nhiều lợi nhuận. Vì nếu mua cổ phiếu doanh nghiệp với giá quá cao thì phải rất lâu nữa nó mới hòa vốn.
Ví dụ ở năm 2022 giá trị thật của một loại cổ phiếu công ty Hòa Phát chỉ là 60.000 đồng. Tuy nhiên, giá trên thị trường có thể lên đến 100.000 đồng. Khi mọi người không biết được giá trị thật mà mua với giá đó thì chắc chắn rất lâu nữa mới có thể hoà vốn chứ chưa nói gì đến lợi nhuận.
Do vậy, trong đầu tư chứng khoán, mọi người nên chú ý đến 4 chữ M này để thành công.
Hãy cho mình vị thế của người chiến thắng
Điều cuối cùng quan trọng chính là mọi người hãy đặt mình vào vị thế của người chiến thắng. Mọi người có biết tại sao vị thế của người thua cuộc lại có đến 90% trên thị trường chứng khoán không? Bởi vì 90% họ đều không phân biệt giữa đầu tư và đầu cơ được.
Khi nhảy vào thị trường chứng khoán vì thấy xu hướng này đang trở nên “hot” hay thấy người thân và bạn bè mình kiếm được nhiều tiền từ kênh này thì có thể bạn đang đầu cơ một cách thiếu kiến thức chứ không phải đang đầu tư. Có nhiều người cứ thấy giá tăng là mua vào vì nghĩ nó sẽ tăng nữa. Tuy nhiên, sai lầm này có thể sẽ khiến mọi người mua trúng cổ phiếu “dỏm” của các ban lãnh đạo “làm giá”.
Anh nghĩ nếu mọi người nắm chắc được những kiến thức mà anh vừa chia sẻ thì chắc chắn các bạn sẽ đầu tư thành công và kiếm được nhiều tiền một cách bền vững.
RedBag xin cảm ơn những chia sẻ vô cùng bổ ích của anh vừa rồi!
Kết thúc kỳ 1 với những kiến thức cơ bản cần có trước khi tham gia đầu tư chứng khoán. Hy vọng các bạn trẻ đã có thêm hành trang để chuẩn bị sẵn sàng. Trong kỳ tiếp theo, RedBag sẽ cùng với khách mời tiếp tục mở rộng chủ đề “Chứng khoán 101” với những chiến thuật đầu tư bài bản dành cho người mới bắt đầu! Hãy đón chờ và đừng bỏ lỡ nhé.
“Nhìn quanh để biết” là series phỏng vấn người thật việc thật về những vấn đề quen thuộc xoay quanh tài chính cá nhân. Thông qua chia sẻ của các khách mời, RedBag hy vọng bạn đọc có thể góp nhặt được những mẹo hay để ứng dụng vào việc quản lý tài chính cá nhân của bản thân mình.
Bài viết mới nhất
Xem tất cảBật mí công thức 4M đầu tư chứng khoán không bao giờ sợ lỗ
Nhảy vào thị trường đầu tư chứng khoán với sự mơ hồ về kiến thức sẽ khiến cho người trẻ gặp phải những thất bại không đáng có. Hãy cẩn thận!
Giải quyết bài toán mua nhà cho gia đình với bản kế hoạch tài chính chi tiết
Sở hữu căn nhà cho riêng mình đã và đang là đích đến của nhiều người. Tuy nhiên, để hiện thực hóa mục tiêu này vốn không phải là một điều dễ dàng nếu ngay từ đầu chúng ta không biết cách lập kế hoạch tài chính mua nhà.
Vũ Nhật Khánh: “Áp lực mục tiêu tài chính tuổi 30 là do mình tạo ra”
Bước đầu quản lý tài chính cá nhân, ai cũng sẽ có những mục tiêu cho riêng mình. Song mục tiêu tài chính tuổi 30 có lẽ sẽ đặc biệt hơn vì đây là cột mốc quan trọng trong cuộc đời mỗi người. Điều này tạo ra không ít áp lực dành cho những người trẻ.
Bài viết đọc nhiều
Tậu ngôi nhà, căn hộ đầu tiên của bạn: hướng dẫn từng bước
Những người trẻ tài năng đang có mục tiêu sở hữu ngôi nhà, căn hộ cho riêng mình trước tuổi 30, thường sẽ đối mặt với những băn khoăn, như: cần bao nhiêu tiền thì có thể tậu được ngôi nhà, căn hộ đầu tiên; quản trị tài chính cá nhân với khoản nợ, khoản trả góp mua nhà; các bước chi tiết để mua nhà. Tất cả những thắc mắc này sẽ được giải đáp trong bài viết của RedBag.
Nguyên tắc 28/36 giúp bạn giảm gánh nặng từ những khoản nợ
Gánh nặng nợ vay là nỗi ám ảnh lớn nhất của những người trẻ muốn sở hữu ngôi nhà của riêng mình từ sớm. Vay mua nhà và ngay sau khi tận hưởng được niềm vui của việc có nhà mới, người trẻ ngay lập tức phải gánh chịu những áp lực từ lãi vay và gánh nặng phải chi trả các khoản vay nợ mua nhà, mua đồ nội thất. Đây quả là một trải nghiệm không hề dễ chịu.
Ổn định tài chính - Bước chuyển mình quan trọng của người trẻ
Giai đoạn chuyển tiếp từ trạng thái này sang trạng thái khác luôn là những điều không dễ dàng đối với tất cả chúng ta. Đặc biệt là bước chuyển đổi từ giai đoạn mới đi làm sang giai đoạn ổn định tài chính. Tại đây, người trẻ phải đối mặt với rất nhiều điều mới mẻ, những kiến thức cần bổ sung và những kế hoạch mới phải thiết lập để sẵn sàng với thử thách mới.
10 thói quen để đạt được tự do tài chính, nghỉ hưu sớm
Tự do tài chính là mục tiêu chính trong cuộc sống của nhiều người. Nhưng, đạt đến tự do tài chính là một con đường dài và đầy khó khăn đối với người trẻ. Hình thành những thói quen tài chính đúng đắn ngay từ sớm là một cách đơn giản và hữu ích để người trẻ sớm thành công trong mục tiêu đạt được trạng thái tự do tài chính.
Gen Z đa nhiệm: Làm nhiều nghề cùng lúc, nhưng đôi khi bỏ quên việc tối ưu tài chính cá nhân
Đa nhiệm là một tính từ được dùng phổ biến khi nói đến Gen Z, để mô tả khả năng đảm nhiệm nhiều công việc, trong nhiều lĩnh vực khác nhau cùng một lúc. Đây là một trong những đặc điểm giúp cho Gen Z nổi bật hơn những thế hệ trước. Đa nhiệm, năng động, tự tin, sáng tạo là một bộ những tính từ gắn liền với Gen Z. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng khám phá tính đa nhiệm của Gen Z trong công việc.
Đừng quên đăng ký để nhận tin mới nhất!
Hàng tuần RedBag sẽ gửi tài liệu tổng hợp về Kiến thức quản lý tài chính cá nhân hiệu quả cho bạn qua Email
ĐĂNG KÝ NHẬN BẢN TIN