Làm chủ cuộc sống bằng cách lập kế hoạch tài chính cá nhân
Nếu bạn chưa bao giờ quản lý hay còn gặp rắc rối với tài chính cá nhân thì bài viết này dành cho bạn. Hãy cùng RedBag tìm hiểu về cách lập kế hoạch tài chính cá nhân đơn giản, dễ bắt đầu mà cực kỳ hiệu quả. Điều này không chỉ giải quyết khó khăn tài chính của bạn mà còn giúp bạn sống thảnh thơi hơn.
Thế nào là kế hoạch quản lý tài chính cá nhân?
Kế hoạch quản lý tài chính cá nhân là kế hoạch sử dụng nguồn tiền của bản thân cho từng khoảng thời gian nhất định. Thông qua việc lập kế hoạch này mà bạn sẽ biết được đầy đủ các hoạt động về dòng tiền của mình. Bao gồm thu nhập, chi tiêu, tiết kiệm và các khoản đầu tư tài chính cá nhân.
Thông thường, cách lập kế hoạch tài chính cá nhân mà nhiều người đang áp dụng đó là lập thành bảng. Sau đó sử dụng các công thức tính toán để đảm bảo độ chính xác. Từ đó cân đối kế hoạch chi tiêu của bản thân sao cho hiệu quả nhất.
Tài chính cá nhân tuy là một vấn đề quan trọng nhưng lại chưa được người trẻ quan tâm đúng mức. Theo kết quả khảo sát về mức độ am hiểu tài chính do MasterCard tổ chức thường niên tại 16 nước và vùng lãnh thổ thuộc khu vực châu Á - Thái Bình Dương, người trẻ Việt Nam chỉ đứng thứ 14/16.
Tại sao người trẻ Việt Nam chưa quan tâm đến lập kế hoạch quản lý tài chính cá nhân hay các chủ đề xung quanh tài chính?
Điều này rất dễ nhận thấy. Hầu hết kiến thức về quản lý tài chính cá nhân, lập kế hoạch, tiêu tiền, giữ tiền đều học tập từ môi trường sống xung quanh, nhất là trong gia đình. Không một trường lớp hay bố mẹ nào nghiêm túc trong việc giáo dục tài chính cá nhân cho người trẻ. Khi không có cái nhìn đúng đắn về tài chính, bạn sẽ dễ gặp các bẫy tài chính như lừa đảo tài chính, tài chính 4.0,...
Để bắt đầu quản lý tài chính cá nhân, hãy cùng RedBag tìm cách lập kế hoạch cho bản thân ngay!
Kế hoạch quản lý tài chính cá nhân mang lại lợi ích gì?
Việc quản lý tài chính cá nhân hiệu quả mỗi ngày sẽ mang lại rất nhiều lợi ích cho cuộc sống của bạn. Cụ thể như:
- Đảm bảo tài chính vững vàng cho bản thân và gia đình.
Một kế hoạch tài chính được thực hiện tốt sẽ giúp bạn thoải mái hơn về tiền bạc. Bạn sẽ có thể chủ động giúp đỡ gia đình khi cần thiết.
- Kiểm soát và chủ động được nguồn tài chính cho những trường hợp khẩn cấp.
Khi bạn có kế hoạch cho cuộc sống, bạn đã sẵn sàng được tài chính dành cho các trường hợp khẩn cấp. Lúc này, bạn không phải lo lắng về tiền bạc mà tập trung vào việc xử lý khó khăn.
- Giảm bớt gánh nặng tiền bạc và áp lực tài chính trong cuộc sống hàng ngày.
Áp lực tài chính chủ yếu sinh ra khi bạn mất cân bằng thu chi. Khi thu nhập ít hơn chi tiêu, cuộc sống của bạn sẽ rất khó khăn. Việc lập kế hoạch tài chính cá nhân sẽ giúp bạn cân bằng được các nhu cầu của bản thân với dòng tiền. Bạn sẽ phát hiện lỗ hổng trong việc sử dụng tiền bạc và chi tiêu không hợp lý.
- Nhanh chóng đạt được những mục tiêu đầu tư tài chính hay các mục tiêu tiết kiệm của bản thân.
Khi tình tình tài chính ổn định, bạn an tâm hơn trong việc theo đuổi các mục tiêu. Bạn sẽ không phải vì chuyện tiền bạc mà đánh mất bản thân mình. Ngoài ra, kế hoạch tài chính cá nhân sẽ giúp bạn định hướng được lộ trình, xác định được mục tiêu rõ ràng và nhanh chóng đạt được mục đích.
Để lập được một bản kế hoạch tài chính tốt không hề đơn giản. Nhưng cũng không cần quá phức tạp. Bạn có thể tham khảo 6 bước lập kế hoạch tài chính cá nhân ngay sau đây.
Cách lập kế hoạch tài chính cá nhân đơn giản chỉ với 6 bước
Không có kế hoạch nào là hoàn hảo cả. Bạn sẽ đạt được mục tiêu chỉ khi bạn bắt tay vào việc thực hiện, theo dõi và tối ưu kế hoạch tài chính cá nhân.
Nếu bạn đã sẵn sàng, hãy cùng RedBag tìm hiểu cách lập kế hoạch tài chính cá nhân của các nhà hoạch định tài chính (Wealth Management) qua 6 bước dưới đây.
Bước 1: Thiết lập mục tiêu tài chính cá nhân
Bạn có thể đặt mục tiêu ngắn hạn hoặc dài hạn. Mục tiêu ngắn hạn có thể là mục tiêu mua sắm, thu nhập và chi tiêu. Còn mục tiêu dài hạn hơn có thể mục tiêu độc lập và tự do tài chính.
Bất cứ mục tiêu tài chính nào bạn muốn đạt được thì cần lên kế hoạch cụ thể. Một số ví dụ:
- Mục tiêu về nhà cửa: Trong tương lai, bạn muốn chuyển đến ở một căn chung cư rộng hơn. Hoặc tích lũy để mua một mảnh đất. Hãy dành một khoản tiền cho mục tiêu này.
- Mục tiêu về nhu cầu sống: Bạn muốn đi đâu đó du lịch và tận hưởng những thú vui giải trí. Hoặc mua sắm các thiết bị tiện ích. Số tiền dành cho các khoản này bạn cũng cần liệt kê.
- Mục tiêu tiết kiệm, tích lũy: Mỗi tháng bạn nên trích ra khoảng 20% thu nhập để gửi vào quỹ tiết kiệm. Quỹ này dùng để dự phòng khi chẳng may bạn gặp phải những trường hợp khẩn cấp.
Lưu ý: Việc đặt mục tiêu phải đảm bảo nguyên tắc SMART:
- Cụ thể
- Đo lường được
- Có thể thực hiện được
- Liên quan đến bản thân
- Có thời gian cụ thể
Ví dụ cho việc đặt mục tiêu đúng: Sau 2 năm nữa tôi sẽ mua 1 chung cư 2 phòng ngủ tại ngoại ô Sài Gòn, trị giá khoảng 2 tỷ đồng.
Bước 2: Tổng hợp các dữ liệu tài chính cá nhân
Bạn cần đưa ra nhận định về tình hình tài chính của bản thân. Ở bước này thông tin nếu càng chi tiết sẽ càng tốt. Các thông tin bao gồm toàn bộ những gì liên quan đến tài chính của bạn. Như: Thu nhập, các khoản chi tiêu, các khoản nợ, các khoản cho vay,... Đây sẽ là cơ sở để bạn lập được kế hoạch quản lý tài chính cá nhân hiệu quả nhất cho bản thân.
Bạn có thể sắp xếp các thông tin tổng hợp vào bảng Balance Score Card (BSC - bảng cân đối tài sản) để phân tích. Bảng cân đối tài sản cá nhân BSC giúp bạn nhìn toàn cảnh hơn về các tài sản mình đang có, các khoản nợ và các giá trị ròng của cá nhân trong một thời điểm, nhất là thời điểm cuối năm.
Đầu tiên, bạn có thể tải template mẫu BSC. RedBag đã tổng hợp 2 phiên bản: phiên bản rút gọn dành cho người mới bắt đầu và phiên bản đầy đủ cho các bạn đã có kinh nghiệm quản lý tài chính cá nhân.
Sau khi tổng hợp các thông tin về tài chính cá nhân, việc cần làm bây giờ là phân tích các thông tin này. Đây là bước RedBag đánh giá “khó nhằn” nhất.
Bước 3: Phân tích các thông tin và nguồn lực tài chính của bản thân
Nhìn vào bảng BSC ở bước 2, bạn sẽ nhìn thấy Giá trị tài sản ròng (Net Worth).
Nếu chỉ số này nhỏ hơn 0, bạn có thể đứng trước nguy cơ mất khả năng thanh toán (vỡ nợ). Điều này không có nghĩa là bạn sẽ phá sản ngay lập tức. Nhưng bạn phải cực kỳ thận trọng và có kế hoạch mới có thể đạt được các mục tiêu tài chính.
Giá trị tài sản ròng tăng lên có nghĩa là hoặc tổng nợ của bạn đang giảm, hoặc tổng tài sản đang tăng, hoặc cả hai. Xu hướng nào cũng tốt vì nó chứng tỏ bạn có khả năng thanh toán. Điều này cũng chứng tỏ bạn dễ dàng hơn trong việc đạt các mục tiêu tài chính của cá nhân.
Thông thường, giá trị tài sản ròng thường thấp khi các bạn bắt đầu độc lập về tài chính. Giá trị này có tăng lên hay giảm đi là phụ thuộc vào năng lực cá nhân, cách bạn thiết lập kế hoạch cho cuộc sống và cách bạn biến kế hoạch thành hiện thực.
Mẹo: Ở bước 1 hãy đặt mục tiêu cho cả phần tài sản, nợ và giá trị tài sản ròng của bạn.
Khi đã có bức tranh tổng thể về tài chính cá nhân, hãy cùng RedBag thiết lập các kế hoạch hành động để đạt được mục tiêu nhé!
Bước 4: Phân bổ chi tiêu và thu nhập đảm bảo hoàn thành mục tiêu
Việc của bạn cần làm là tìm cách để đạt mục tiêu mà vẫn đảm bảo tăng Giá trị tài sản ròng. Như đã đề cập ở bước 3, để tăng Net Worth, bạn có những cách sau:
- Tăng tổng tài sản;
- Giảm tổng nợ;
- Vừa tăng tổng tài sản vừa giảm tổng nợ; hoặc
- Tăng tổng tài sản nhanh hơn tăng tổng nợ.
Ở bước này, bạn sẽ phải làm kế hoạch từng tháng, từng năm để đạt được mục tiêu đã đề ra ở bước 1. Bạn có thể tham khảo mẫu của RedBag ở bảng dưới.
Như ví dụ ở bước 1, bạn cần 2 tỷ trong 2 năm để mua chung cư. Từ tháng 1/2022 đến hết tháng 12/2023, mỗi tháng bạn sẽ cần đạt được khoảng 84 triệu đồng.
| Mục tiêu | Thời gian thực hiện | Thời gian hoàn thành | Nguồn lực cần thiết | Chia nhỏ mục tiêu theo từng tháng, từng hạng mục |
|
Mua 1 chung cư 2 phòng ngủ tại ngoại ô Sài Gòn, trị giá khoảng 2 tỷ đồng. |
2 năm |
2024 |
|
Đa dạng nguồn thu nhập.
Giảm chi tiêu hàng tháng xuống 20 triệu/tháng. Xin ba má 100 triệu để mua nhà. |
Khi đã có các con số theo hạng mục mỗi tháng, việc cần làm bây giờ của bạn là làm sao để đạt được nó. Tương tự như bảng trên, với mỗi mục tiêu chia nhỏ sẽ có một bản kế hoạch hành động riêng.
Bước 5: Thực hiện và theo dõi kế hoạch
Đến đây bạn đã hoàn thành việc lập kế hoạch cho bản thân. Việc còn lại là thực hiện, theo dõi và tối ưu. Điều này giúp bạn biết được tiến độ của mình và có hành động cụ thể để đạt được mục tiêu đã đề ra.
Để theo dõi được việc thực hiện kế hoạch tài chính cá nhân, bạn cần nghiêm túc dành thời gian ghi chép chi tiêu và thu nhập. Bạn có thể làm việc này hàng ngày, hàng tuần, và hàng tháng. Hãy có một cuốn sổ, một file Excel hay một ứng dụng giúp bạn dễ dàng thực hiện việc này.
Xem thêm: Top 7 ứng dụng quản lý tài chính cá nhân phổ biến nhất hiện nay
Bước 6: Đánh giá kế hoạch và tối ưu
Khi đã có bản theo dõi, bạn cần tổng hợp và đánh giá kết quả thực hiện thường xuyên. Hãy đặt từng mốc thời gian đánh giá kế hoạch cụ thể, có thể theo tuần, tháng hoặc năm.
Liệu bạn có thể đạt được mục tiêu đề ra không? Bạn đã đạt được bao nhiêu phần trăm kế hoạch? Có đúng tiến độ không? Bạn cần làm gì để thúc đẩy quá trình đạt mục tiêu?... Đây là bước cuối cùng nhưng vô cùng quan trọng. Vì nó giúp bạn có giải pháp kịp thời để bạn tránh được việc “vỡ kế hoạch”.
Những lưu ý cần thiết khi lập kế hoạch quản lý tài chính cá nhân
RedBag mách bạn 6 chữ “Luôn” bạn cần lưu ý khi lập kế hoạch cho bản thân, đó là:
Luôn đặt một mốc cụ thể cho mỗi mục tiêu bạn đặt ra.
Nếu không có thời gian cụ thể, bạn sẽ có tâm lý chần chừ và sẽ bỏ qua các lợi thế đang có. Dẫn đến việc mục tiêu bạn không đạt được.
Luôn suy nghĩ về việc tăng thêm thu nhập.
Cả thu nhập chủ động và thu nhập thụ động đều rất quan trọng. Càng trưởng thành hơn thì bạn cần chú tâm hơn vào việc tạo nguồn thu nhập thụ động cho bản thân mình.
Tham khảo thêm: Các cách đầu tư tiền thông minh giúp bạn tăng thêm thu nhập thụ động
Luôn theo dõi dòng tiền của bạn.
Hãy theo dõi thu nhập và chi tiêu của bạn càng chi tiết càng tốt. Bạn có thể sử dụng Excel hoặc các app quản lý chi tiêu online như Mint, Money Lover, Misa, Money Mate, YNAB,... Và thường xuyên đánh giá lại các kế hoạch chi tiêu của bạn.
Luôn tìm cách giảm nợ.
Nếu bạn đang gặp rắc rối vì các khoản nợ, nên tập trung giải quyết các khoản nợ này trước. Sau đó mới tiếp tục thực hiện các mục tiêu tài chính khác. Chỉ khi các khoản nợ này là cần thiết thì bạn chưa cần giải quyết ngay.
Luôn có quỹ dự phòng cho bản thân.
Các quỹ dự phòng mỗi người cần có bao gồm: Quỹ khẩn cấp, Quỹ nghỉ hưu, Quỹ ngắn hạn và Quỹ dài hạn. Quỹ khẩn cấp là quan trọng nhất. Nó được sử dụng để trang trải cho các biến cố xảy ra mà bạn không lường trước được. Tuyệt đối không sử dụng quỹ này nếu đấy không phải là việc khẩn cấp nhé!
Luôn tiết kiệm và đầu tư cho tương lai.
Việc đầu tư kiến thức cho bản thân để thăng tiến hay tạo thêm thu nhập là cực kỳ quan trọng. Ngoài ra, bạn cũng nên chuẩn bị kế hoạch nghỉ hưu từ sớm cho mình. Khi lên kế hoạch nghỉ hưu, bạn có thể cân nhắc một số gợi ý sau:
- Tuổi mong muốn nghỉ hưu: Khi nào bạn muốn dừng làm việc?
- Lối sống mong muốn của bạn là gì? Bạn có muốn một cuộc sống không lo lắng về tiền bạc hay không? Hãy lên kế hoạch cho nó
- Sức khỏe hiện tại: Sức khỏe là chìa khóa cho sự giàu có của mỗi người. Hãy đảm bảo rằng, nếu có vấn đề gì xảy ra với bạn, thì bạn đều sẵn sàng đối phó với nó.
- Tỷ lệ tiết kiệm: Bạn đang dành bao nhiêu để tiết kiệm cho tương lai?
Xem thêm: 4 khoản tiết kiệm mà ai cũng cần đảm bảo cho mình
Lập kế hoạch quản lý tài chính là việc cần thiết mà mỗi cá nhân cần thực hiện. Thông qua việc lập và thực hiện kế hoạch, bạn sẽ quản lý tài chính cá nhân hiệu quả và phục vụ cuộc sống của mình tốt hơn. Hy vọng với những cách lập kế hoạch tài chính cá nhân trên đây sẽ giúp bạn xây dựng bản kế hoạch tài chính phù hợp.
Hãy theo dõi RedBag để được hướng dẫn cách làm bản kế hoạch cá nhân, nhất là tài chính cá nhân từng năm từ A đến Z.
